از گذشتههای دور باوری جالب و پر رمز و راز در نزد پیشینیان مان شهرت یافته بود که شب را نباید زیر درخت گردو خوابید چراکه هر که شب را در زیر درختان پرعظمت گردو به سربرد، طلوع صبح را نخواهد دید و مرگ او را در آغوش خواهد گرفت؛ ولی گویی اکنون زمان انتقام این باور ترسناک است از درختان گردکان!
انتقامی از آن سوی مرزهای پهناور ایران، از کشور اژدهای سرخ که سالیانی است به تولیدکننده اول گردو در دنیا بدل شده و بیش از نیمی از تولید گردوی جهان را به خود اختصاص داده است. گردو، همان گردویی که نامش از دیرباز با ایران پیوند خورده؛ گردویی که در جهان به نام گردوی ایرانی مشهور است و تنها گونه گردو با مغز خوراکی است که به صورت تجاری در جهان مورد کاشت قرار میگیرد.
زمانی انگلیسیها در تلاش بودند تا آن را به نام خودشان مصادره کنند. مقاله ها نوشتند و کتابها تالیف کردند با عنوان گردوی انگلیسی! اما هرگز نتوانستند نام ایران را از گونه Juglans regia بزدایند. تلاشهای استعمارگر پیر به ظاهر، کمرنگ شده بود که پیشرفتهای علم ژنتیک، طمع دستیافتن به ذخایر ژنتیکی گونهها را به جنگی تمام عیار بدل کرد، دزدان ژنوم گیاهی و جانوری به نام محققان و متخصصان از آمریکا، روسیه و سایر جلوافتادهها، به سوی کشورهای دیگر سرازیر شدند و در این بین ژنهای با ارزش گردوی ایرانی یکی از گنجهایی بود که به چنگ آمریکاییان افتاد.
دههها تحقیق و بررسی بر روی بیشتر نژادها و ژنهای گردوی ایرانی صورت گرفت. کارهای اصلاحی بسیاری انجام و ارقام جدیدی کشف و تولید شد. ارقامی برای مقاومت به بیماریها، دستیابی به محصول بیشتر، مغزی با کیفیت ظاهری بالاتر و … که ایالات متحده را به دومین تولید کننده گردوی جهان بدل ساخت. اما چیزی که در این میان فراموش شده بود، طعم گردوی ایرانی بود، مغزهای چرب و مزه ی منحصر به فرد گردوهای ایرانی که با خوردن چند عدد از آنها احساسی از تن درستی ناب، آدم را فرا می گیرد. حسی که خیلی از ایرانی ها آن را زیسته اند.
هنوز تولیدکنندگان ایرانی دلخوش به برگ برنده “طعم گردوی ایرانی” بودند که انتقام چینی نیز از راه رسید. واردات گردوی چینی به بازار داخلی سومین تولیدکننده گردوی دنیا یعنی ایران! ماجرایی که مثَل زیره به کرمان بردن را به یادمان میآورد. چند سالی است این واردات، زخمی کاری به نام و نان باغداران ایرانی زده. گردوهای بی نام و نشان و بی مزه و بی خاصیت چینی، در سراسر بازارهای ایرانی از تهران تا شهرهای دور و نزدیک، به اسم گردوی ایرانی به فروش میرسد و آه حسرت از نهاد ایرانیان شهر نشین و روستا نشین بلند می کند.
سوال این جاست که آیا واردات این گردوها، قانونی بوده است و یا قاچاق؟ و اگر باغ های گردوی ایرانی ور بیفتد، چه کسی مسئولیت این آشفته بازار خیانت آمیز و جنایت بار را به عهده می گیرد؟