در سرزمین چهار فصل و پر برکت ایران، برداشت سیب زمینی تقریبا در تمام طول سال و در مناطق مختلف به صورت پیوسته ادامه دارد. ایران با تولید بیش از ۵ میلیون تن سیب زمینی در سال، سیزدهمین تولید کننده ی این محصول در جهان است. چین، هند، اوکراین، روسیه و آمریکا پنج کشور اول تولید کننده سیب زمینی در جهانند. هر سال بیش از چهار و نیم میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در مناطق جنوب استان کرمان شامل جیرفت، عنبرآباد، فاریاب، رودبار جنوب، کهنوج، قلعه گنج و منوجان تولید می شود. مقدار تقریبی سیب زمینی کاشت شهریور و مهرماه -که گاهی کشت آن تا اواخر پاییز بسته به منطقه به طول می انجامد و به طرح استمرار معروف است- نزدیک به ۱۴۰ هزار تن است. این میزان محصول از حدود ۴۴۰۰ هکتار سطح زیر کشت در شهرستان های جنوبی استان کرمان به دست می آید.
طرح استمرار چیست؟
طرح استمرار کشت سیب زمینی با هدف تنظیم بازار و حمایت از مصرف کننده و همچنین توجیه اقتصادی و افزایش درآمدها در خارج از فصل کشت اجرا می شود که هر ساله با توجه به شرایط جغرافیایی منطقه جنوب کرمان، این برنامه در هفت شهرستان جنوبی کرمان اجرا می شود.
عملیات برداشت و عرضه محصول سیب زمینی طرح استمرار از بهمن ماه شروع و تا پایان اسفندماه سال جاری -و چه بسا فروردین ماه سال بعد- به تدریج بر اساس تاریخ کاشت ادامه دارد.
درباره برگزار کننده
آقای محمد مشایخی از همکاران باغ بازار در منطقه جیرفت است. وی در زمینه کشت محصولات به شیوه ی زیستی دارای تجربه و مهارت بوده و از مروجان کشاورزی مسئولانه در منطقه است. محمد، کشاورزی را از پدرش یاد گرفته است. این باغ بازار مشارکتی با همکاری دو تن از کشاورزان منطقه جیرفت و با نظارت محمد برگزار می گردد.
مشخصات مزرعه ها
کشت و صنعت جیرفت حدود 200 هکتار از اراضی با کیفیت و مکانیزه ی خود را در منطقه معروف به علی آباد سازمان به کشت سیب زمینی اختصاص داده است.
آقای ایرج شاهرخی، کشاورز سیب زمینی کار اهل جیرفت، در همین اراضی ارقام سانته، کلومبو و بامبو را کشت کرده است. متوسط عملکرد از نظر میزان برداشت محصول در مزارع مذکور حدود 35 تن در هکتار پیش بینی شده است.
حدود 60 هکتار از مزرعه های سیب زمینی علی آباد منتظر برداشت هستند. برداشت در هفته های سوم و چهارم اردی بهشت ماه خواهد بود.
چرا آقای ایرج شاهرخی یک کشاورز مسئولیت‌پذیر است؟
کاشت، داشت و برداشت طبق توصیه کارشناسان، برنامه ریزی برای تولید بذر و نیز استفاده از روش های مکانیزه کشاورزی و آبیاری سه ویژگی مهمی است که آقای ایرج شاهرخی را در میان کشاورزان مسئولیت پذیر قرار می دهد.
باغ بازار “مشارکتی“ چیست؟
کشاورزی مشارکتی یک راهکار اجتماعی-اقتصادی برای حمایت از کشاورزان مسئولیت پذیر است. باغ بازار به‌عنوان مبدع کشاورزی مشارکتی در ایران، باغ بازارهای مشارکتی را برای حمایت از کشاورزی مسئولانه ایرانی و نیز امکان مشارکت مردم با کشاورزان و باغ داران طراحی کرده است.
باغ بازار “مشارکتی“ چگونه به کشاورزی مسئولانه کمک می‌کند؟
هدف از برگزاری باغ بازارها، حمایت هم‌زمان از مصرف‌کننده‌ها و کشاورزان مسئولیت‌پذیر ایرانی است. در بسیاری موارد، باغ داران و کشاورزان برای این‌که بتوانند محصول باکیفیتی را به شکل مناسبی به دست مصرف کنندگان داخلی یا خارجی برسانند باید بتوانند در هنگام کاشت، داشت، برداشت یا پس از برداشت محصول، اقداماتی را انجام دهند.
مثلاً از مشاوره‌ی متخصصان برای مبارزه زیستی با آفات و یا روش‌های ترکیبی کم‌خطرتر استفاده کنند تا مجبور نباشند از سموم شیمیایی خطرناک استفاده نمایند یا جعبه و لوازم بسته‌بندی تهیه کنند و محصولاتشان را به شکل مناسبی سورت و بسته‌بندی نمایند یا محصولشان را فرآوری کرده و یا حتی برایش اقدام به بازاریابی نمایند. اما تمام این کارها ممکن است نیازمند منابعی باشد که تأمینش مخصوصاً در روزهای منتهی به آغاز فصل برداشت برای کشاورزان ممکن نیست. به خاطر همین، اغلب، کشاورزها و باغ دارها مجبورند محصول را به‌صورت فله یا عمده و با کمترین ملاحظات مربوط به‌سلامتی یا بهره‌وری در طول دوره ی کاشت و داشت، بفروشند.
از همین رو علاقه‌مندان می‌توانند در باغ بازارهای مشارکتی شرکت کرده و در مهلت تعیین‌شده، بخشی از محصول کشاورزان را باهدف مشارکت، پیش‌خرید نمایند. محصول پیش‌خرید شده توسط مشارکت‌کنندگان، به‌صورت پیش‌فرض، توسط باغ بازار به فروش رسیده و منفعت (یا زیان) نهایی حاصل‌شده در چارچوب شرایط و مقررات باغ بازار، بین کشاورز، مشارکت‌کننده و باغ بازار به نسبت مساوی تقسیم می‌گردد.
باغ بازار مشارکتی سیب زمینی جیرفت
مهلت ثبت مشارکت در این باغ بازار از روز چهارشنبه 15 اردیبهشت ماه 1400 تا شنبه 18 اردیبهشت ماه 1400 است و محدودیت جغرافیایی ندارد.
تاریخ پایان این مشارکت پنجشنبه 6 خرداد ماه ۱۴۰۰ است.
حداقل میزان مشارکت در این باغ بازار برای هر فرد مشارکت کننده برابر ۲۵۰ کیلوگرم است.
سطح زیر کشت مزارع مشارکت کننده در این باغ بازار حدود 60 هکتار است.
عملکرد محصول برای هر هکتار از مزارع فوق، حدود35 تن پیش بینی شده است.
رقم محصول از نوع سانته، بامبو و کلمبو است.
خلق ارزش در این باغ بازار از طریق مشارکت در برداشت، سورتینگ، بسته بندی، حمل و نقل و بازاریابی محصول صورت می گیرد.