ایران همواره یکی از سه کشور اول در تولید خرمای جهان بوده و در داخل کشور نیز، بالاترین میزان سطح زیر کشت و تولید خرما، متعلق به استان کرمان است. شهر بم معروف ترین و بازار پسند ترین خرمای ایران را تولید می کند؛ خرمای مشهور مضافتی بم.
سطح زیر کشت خرما مضافتی بم حدود 10 هزار هکتار است که سالیانه حدود70 هزار تن محصول از آن به دست می آید. گفته می شود که عملکرد خرما در باغ های ایرانی از متوسط جهانی پایین تر است اگر چه کیفیت خرمای ایران در جهان بی نظیر است. عملکرد خرمای مضافتی در ایران 5 تا 7 تن در هکتار است. کیفیت آب، خاک و اقلیم، علت اصلی تمایز کیفی خرمای بم با سایر نقاط جهان است.
مهمترین چالش های خرما بم در بازار های جهانی
تجارت در جهان امروز، تخصصی و رقابتی شده است. خرما ایران هم در جهان رقبایی دارد که سعی می کنند سهم سنتی کشور ما از بازار خرما را به دست آورند. برای رسیدن به این هدف، روی مشخصات، ارائه ی محصول و نیز تبلیغات و بازاریابی حساب باز کرده اند. مثلا بسته بندی و کیفیت محصول را مطابق استاندارد ها و ذائقه ی بازارهای هدف فراهم می کنند در حالیکه خرمای ایران هم چنان به صورت خام و فله صادر می شود. یکی از نشانه های مهم خام فروشی این است که ایران سومین کشور صادر کننده خرما به لحاظ وزنی است در حالیکه از نظر ارزش صادراتی محصول (ارزش دلاری) شاید حتی در میان ده کشور اول هم نباشد. بنا بر این، تجاری سازی مسئولانه، شاید مهمترین سیاست برای کمک به ارزش بازار خرمای صادراتی ایران باشد.
درباره ی برگزار کننده
آقای رفیع بمبویانی جوانی فعال و با انگیزه در عرصه کشاورزی و تجارت خرمای بم است. ایشان به عنوان یک فرد خبره در تولید و تجارت خرمای بم، روابط خوبی را با باغداران و سایر فعالان زنجیره ارزش برقرار کرده و همواره تلاش کرده تا به بهترین شکل به مشتریان و همکاران خود متعهد باشد. آقای بمبویانی مهندس کامپیوتر شاخه ی نرم افزار است.
مشخصات باغ های برگزار کنندگان
مساحت باغ های آقای بمبویانی در حدود ۵ هکتار است که از آب قنات و موتور پمپ مشروب می گردد. باغ ها، دارای حدود ۶۰۰ نفر نخل مضافتی است. آب باغ ها از قنات جهر شریک آباد تامین می گردد. موتور خانه ای که باغ های آقای بمبویانی از آن آب می گیرد، موتور پمپ شرکت اکتشافی آقای اکبر عظیمی است.
این باغ بازار با مشارکت تعدادی از باغداران بم، در مجموع بر روی حدود 80 هکتار نخلستان مضافتی تعریف شده است.
چرا آقای بمبویانی یک باغ دار مسئولیت پذیر است؟
امروزه به خودی خود، ایجاد باغ، به ویژه باغ داری اقتصادی در کشور ما یک رویکرد مسئولانه است. کاشتن ارقام میوه های مناسب با اقلیم ایران و کارآفرینی بر محور آن محصول نیز رفتاری کاملا صحیح و مسئولانه است. علاوه بر این آقای بمبویانی با همکاری موثر با سایر باغداران و فعالان شبکه، سعی دارد تا بیشترین ارزش ممکن را برای تولید کنندگان و خریداران خرمای مضافتی بم ایجاد و حفظ نماید.
کشاورزی “مشارکتی“ چیست؟
کشاورزی مشارکتی یک راهکار اجتماعی-اقتصادی برای حمایت از کشاورزان مسئولیت پذیر است. باغ بازار به‌عنوان مبدع کشاورزی مشارکتی در ایران، باغ بازارهای مشارکتی را برای حمایت از کشاورزی مسئولانه ایرانی از طریق ایجاد امکان مشارکت مردم با کشاورزان و باغ داران طراحی کرده است.
باغ بازار “مشارکتی“ چگونه به کشاورزی مسئولانه کمک می‌کند؟
هدف از برگزاری باغ بازارها، حمایت هم‌زمان از مصرف‌کننده‌ها و کشاورزان مسئولیت‌پذیر ایرانی است. در بسیاری موارد، باغ داران و کشاورزان برای این‌که بتوانند محصول باکیفیتی را به شکل مناسبی به دست مصرف کنندگان داخلی یا خارجی برسانند باید بتوانند در هنگام کاشت، داشت، برداشت یا پس از برداشت محصول، اقداماتی را انجام دهند.
مثلاً از مشاوره‌ی متخصصان برای مبارزه زیستی با آفات و یا روش‌های ترکیبی کم‌خطرتر استفاده کنند تا مجبور نباشند از سموم شیمیایی خطرناک استفاده نمایند یا جعبه و لوازم بسته‌بندی تهیه کنند و محصولاتشان را به شکل مناسبی سورت و بسته‌بندی نمایند یا محصولشان را فرآوری کرده و یا حتی برایش اقدام به بازاریابی نمایند. اما تمام این کارها ممکن است نیازمند منابعی باشد که تأمینش مخصوصاً در روزهای منتهی به آغاز فصل برداشت برای کشاورزان ممکن نیست. به خاطر همین، اغلب، کشاورزها و باغ دارها مجبورند محصول را به‌صورت فله یا عمده و با کمترین ملاحظات مربوط به‌سلامتی یا بهره‌وری در طول دوره ی کاشت و داشت، بفروشند.
از همین رو علاقه‌مندان می‌توانند از طریق باغ بازار به عنوان سامانه ی کشاورزی مشارکتی، در باغ بازارهای مشارکتی شرکت کرده و در مهلت تعیین‌شده، بخشی از محصول کشاورزان را باهدف مشارکت، پیش‌خرید نمایند. محصول پیش‌خرید شده توسط مشارکت‌کنندگان، به‌صورت پیش‌فرض، توسط باغ بازار به فروش رسیده و منفعت (یا زیان) نهایی حاصل‌شده در چارچوب شرایط و مقررات باغ بازار، بین کشاورز، مشارکت‌کننده و باغ بازار، تقسیم می‌گردد.
باغ بازار مشارکتی خرما مضافتی بم
مهلت ثبت مشارکت در این باغ بازار از روز سه شنبه 5 مرداد ماه 1400 تا پنج شنبه 7 مرداد ماه 1400 است و محدودیت جغرافیایی ندارد.
تاریخ پایان این مشارکت، چهارشنبه 7 مهر ماه ۱۴۰۰ است.
وزن مادر کارتن در این باغ بازار حدود7 تا 7.5 کیلوگرم است.
حداقل میزان مشارکت در این باغ بازار برای هر فرد مشارکت کننده برابر35 کیلوگرم است.
سطح زیر کشت باغات مشارکت کننده در این باغ بازار حدود 80 هکتار است.
برداشت خرما در مناطق جنوبی و شرقی شهرستان بم شروع شده و درباغ شهر بم، نهایتا از هفته آخر مرداد ماه شروع می شود.
خلق ارزش در این باغ بازار از طریق مشارکت در برداشت، بسته بندی و بازاریابی محصول صورت می گیرد.