نیم رخی از اقتصاد تخم مرغ
نیاز کشور به تخم مرغ، روزانه حداکثر3000 تن است. این در حالی است که تا قبل از اصلاح قیمت ارز، روزانه حدود 3100 تن تخم مرغ در کشور تولید می شده است. با حذف ارز 4200 تومنی، از طرفی ممکن است تولید تخم مرغ کاهش یابد و از طرف دیگر با افزایش قیمت سایر محصولات پروتیینی، تخم مرغ به عنوان یک پروتیین مقرون به صرفه جایگزین سایر محصولات در سبد غذایی مصرف کنندگان گردد کما اینکه در سال 1400 و هم زمان با افزایش قیمت محصولات پروتیینی، تقاضا برای تخم مرغ در کشور به میزان 20 درصد افزایش داشته است.
چرا مرغ بومی
مرغ و تخم مرغ بومی، بخشی از نیاز کشور به گوشت و تخم مرغ را برآورده می کند. مهم ترین مزیت مرغ بومی، به ویژه در حالت چرای آزاد، مقاومت آن نسبت به بیماری ها و تغذیه ارزان تر است. همه می دانیم که مرغ خانگی در خوردن سخت گیر نیست و از دانه های گندم و ارزن تا با قیمانده هندوانه و ریزه های نان و برنج را می خورد و در عوض به ما تخم مرغ های سالم و خوش مزه می دهد. از طرف دیگر، مرغ چرای آزاد بومی، چون کمتر دچار بیماری می شود، نیازش به آنتی بیوتیک ها کمتر بوده و در نتیجه گوشت و تخم مرغ سالم تری تولید می کند. حالا کافی است که برای مرغ ها، مزرعه ای از علف های تازه درست کنیم تا بتوانند آزادانه چرا کنند و علف تازه بخورند تا هم خوشحال تر باشند و هم تخم مرغ های خوش رنگ تری برای ما تولید کنند.
اقتصاد تولید تخم مرغ بومی چرای آزاد
بیشتر مردم تصور می کنند هر تخم مرغ با پوسته ی قهوه ای تخم مرغ بومی است اما در واقع اینگونه نیست و رنگ پوسته تخم مرغ وابسته به نژاد آن است.
عمده تخم مرغ هایی که به اسم بومی در کشور تولید و فروخته می شود، نژادهای اصلاح شده است که در قفس نگهداری می شود.
حال آنکه نژادهای مرغ بومی ایرانی همچنان در مناطق مختلف کشور وجود دارد و پرورش آن در شرایط چرای آزاد مقرون به صرفه تر و سالم تر از شرایط پرورش در قفس است.
دو نژاد از بهترین نژادهای مرغ تخم گذار بومی ایرانی، نژاد مرندی و نژاد گلپایگانی است. نژاد مرندی، با بازدهی 75 درصد (یعنی از گله ی 100 قطعه ای، به طور میانگین 75 عدد تخم مرغ در روز می شود به دست آورد) در مقام اول و نژاد گلپایگانی با 65 درصد بازدهی در مقام دوم قرار دارد.
پرورش دهندگان مرغ مرندی معتقدند که حداکثر میزان غذای روزانه یک مرغ تخم گذار در حالت پرورش در قفس ، 80 گرم دانه مخصوص مرغ تخم گذار است. این در حالیست که چریدن مرغ در مزرعه دارای فضای آزاد، نیاز به همین میزان جیره را هم تا نصف کاهش می دهد.
خواص تخم مرغ بومی چرای آزاد
طبق تحقیقات سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا، تخم مرغ های چرای آزاد نسبت به استاندارد سازمان غذا و داروی آمریکا، دارای 34% کلسترول کمتر، 10% چربی کمتر، 40% ویتامین ای بیشتر، دو برابر اسید چرب امگا6 و 4 برابر امگا 3 بیشتر هستند.
کشاورزی “مشارکتی“ چیست؟
کشاورزی مشارکتی به زبان ساده عبارت است از مشارکت افرادی که کشاورز نیستند با افرادی که حرفه شان کشاورزی است در سود و زیان. این مشارکت در کاشت، داشت، برداشت و تجاری سازی محصولات کشاورزی اتفاق می افتد. باغ بازار به عنوان مبدع سامانه کشاورزی مشارکتی در ایران، باغ بازار های مشارکتی را برای حمایت از کشاورزی مسئولانه ایرانی و نیز امکان مشارکت افراد با کشاورزان و باغداران ایرانی طراحی و پیاده سازی نموده است.
بنابر این علاقه‌مندان می‌توانند در باغ بازارهای مشارکتی شرکت کرده و در مهلت تعیین‌شده، بخشی از محصول کشاورزان را باهدف مشارکت، پیش‌خرید نمایند. محصول پیش‌خرید شده توسط مشارکت‌کنندگان، به‌صورت پیش‌فرض، توسط باغ بازار به فروش رسیده و منفعت (زیان) نهایی حاصل‌شده در چارچوب شرایط و مقررات باغ بازار بین کشاورز، مشارکت‌کننده و باغ بازار تقسیم می‌گردد.
مدل مشارکت
مدل مشارکت در باغ بازار مرغ بومی به این صورت است که حداقل میزان مشارکت بابت خرید یک مرغ تخم گذار جوان پنج تا شش ماهه (شامل هزینه های یک ماه نگهداری) است. پیش بینی می شود هر مرغ نژاد مرندی به طور متوسط 20 تا 22 عدد تخم مرغ در ماه تولید کند. که برای مشارکت کنندگان، مبلغ حاصل از فروش تعداد 3 تا 5 تخم مرغ در ماه به عنوان منفعت ماهانه مشارکت در نظر گرفته می شود. انتخاب نژاد مرغ، بنا به مصلحت پروژه، با صلاحدید باغ بازار خواهد بود.
اقتصادی ترین دوره تخم گذاری مرغ بومی، تا یکسال پس از اولین تخم گذاری است.
در این باغ بازار، امکان مشارکت یکساله، با چریان درآمدی ماهیانه تعریف شده است.
در پایان دوره مشارکت، بجز جریان درآمدی ماهیانه، یک عدد جوجه ی 5 تا 6 ماهه به اضافه ی مرغ خریداری شده توسط مشارکت کننده، به وی تعلق می گیرد. به صورت پیش فرض، در تاریخ پایان مشارکت، جوجه و مرغ تعلق گرفته به مشارکت کننده، توسط باغ بازار به قیمت روز به فروش رسیده و عین مبلغ فروش به مشارکت کننده پرداخت می گردد.
مهلت ثبت مشارکت در این باغ بازار از روز چهارشنبه 1 شهریور ماه 1402 تا شنبه 4 شهریور ماه 1402 است و محدودیت جغرافیایی ندارد.
تاریخ پایان این مشارکت، شنبه 3 شهریور ماه 1403 است.
خلق ارزش در این باغ بازار از طریق پرورش و نگهداری از مرغ تخم گذار بومی به صورت چرای آزاد است.