به احتمال زیاد اصطلاح محصولات ارگانیک زیاد به گوشتان خورده باشد. محصولاتی که در تولید آنها از هیچ نوع سم و کود شیمیایی استفاده نمیشود. ولی جالب است بدانید که در تولید محصولات ارگانیک، کشاورزان میتوانند از ترکیبات طبیعی و دوستدار محیط زیست بهره ببرند.
در همین ابتدا باید بگوییم که کشاورزی ارگانیک در اصطلاح عملی به معنای عدم استفاده از کودهای شیمیایی محلول و استفاده بجا و مناسب کودهای طبیعی تولید شده در مزرعه(مانند، کود حیوانی هوادهی شده و کمپوست)، مالچ، تناوب زراعی، کود سبز، کودهای آلی و شخم حساب شده خاک است. همچنین در این شیوه کشاورزی به جای استفاده از علفکشهای شیمیایی، از کنترل مکانیکی، حرارتی و کاربرد محصولات پوششی استفاده میگردد. ضمنا اجتناب از کاربرد آفتکشهای شیمیایی مصنوعی با کمک انتخاب گونههای مقاوم و سازگار با شرایط محیطی و آب و هوایی منطقه و عوامل فعال طبیعی و بهبود وضعیت سلامت خاک صورت میگیرد.
به علاوه طبق قوانین مربوط به کشت محصولات ارگانیک، بسته به نوع محصول باید این شرایط از 2 تا 5 سال قبل از گرفتن گواهی رسمی ارگانیک، در مزرعه یا باغ به اجرا گذاشته شده باشد که در اصلاح دوره تبدیل نامیده میشود.
بر طبق الحاقیه شماره 2 مقرارات مربوط به محصولات ارگانیک اتحادیه اروپا، کودهای مجاز و تثبیت کنندههای خاک قابل استفاده برای تولید محصولات ارگانیک به شرح زیر است:
کودهای ارگانیک شامل:
- کود مزرعه(شامل کود خشک یا کمپوست شده)
- مدفوع مایع حیوانات(گل و شل، ادرار و …)
- پسماندهای کمپوست شده خانگی که از نظر میزان عناصر سنگین مورد بررسی و آزمایش قرار گرفتهاند.
- تورب(تنها برای مصارف باغبانی)
- مواد زائد کشت قارچ خوراکی
- باقیمانده کرمها و حشرات
- گوانا(کودهای حاصل از فضولات پرندگان دریایی و پنگوئنها)
- ترکیبات کود شده سبزیجات
- محصولات حاصل از باقیمانده حیوانات شامل: پودر خون، پودر سم، پودر شاخ، پودر استخوان، پودر استخوان ژلاتینزدایی شده، پودر ماهی، پودر گوشت، پر، پودر مو، پشم، ضایعات پشم ناشی از محصولات نمدمالی، خز، مو و محصولات لبنی
- محصولات اصلی و فرعی با منشا گیاهی به عنوان کود مانند: پودرکیکهای دانههای روغنی، پوست کاکائو، ساقه مالت، ملاس، پسماندهای انگور و …
- جلبک دریایی و محصولات مرتبط
- خاک اره و قطعات چوب که هیچگونه عملیات شمیایی بر روی آنها انجام نشده باشد.
- پوست کمپوست شده درختان
کودهای معدنی شامل:
- خاکهای رس: بنتونیت، کائولین، پرلیت و ورمیکولایت
- ترکیبات فسفری: فسفات صخرههای نرم، هایپرفسفات، فسفات آلومینیوم کلسیم فقط با pH 7.5 و فسفات توماس
- ترکیبات پتاسیمی: سولفات پتاسیم به همراه نمک منیزیم
- ترکیبات کلسیمی: کربنات کلسیم با منشا طبیعی مانند گچ، سنگ آهک، گچ فسفات، آهک صنعتی حاصل از محصول شکر، کربنات کلسیم و منیزیم، سنگ آهک منیزیمی زمینی، سولفات کلسیم یا همان سنگ گچ و محلول کلرید کلسیم برای تیمار درختان سیبی که دچار کمبود کلسیم شدهاند، تامین گردد.
- ترکیبات منیزیمی: سولفات منیزیم، کیسرایت و نمکهای اپسوم
- گوگرد اصلی
- ترکیبات عناصر کم مصرف: سولفاتها، بور، روی، آهن، مس، منگنز و مولیبدون
- کلرید سدیم و نمک معدن که از لحاظ وجود کلرید مورد آزمایش قرار گرفته باشد.
- پودرهای سنگ
- خاکستر چوب که به مواد شیمیایی آغشته نباشد.
در پایان باید یادآور شویم که موارد زیر به صورت قطع غیر مجاز بوده و نباید در کشاورزی ارگانیک مورد استفاده قرار گیرد:
- کودهای ازته معدنی
- کودهای فسفری محلول (سوپرفسفات)
- کودهای حاوی کلرید
- سنگ آهک هیدراته یا آهک زنده
- لجن فاضلاب یا لجن فاضلاب کمپوست شده