گیاهاشناسان اعتقاد دارند تمام درختانی که گل میدهند میوه هم دارند زیرا در طبیعت گل و قسمتهای مختلف آن، یک میوه را تشکیل میدهند البته تخمدان اصلیترین بخش یک میوه است ولی عموما بخشهای مختلف گل نیز میتوانند بخشی از میوه را تشکیل دهند. برخی از این میوهها درشت و آبدار و خوشرنگ هستند و بعضی دیگر کوچک و خشک و بیرنگ رو! برای اینکه با انواع میوهها بیشتر آشنا شوید تا انتهای این مطلب خوشمزه علمی همراه باغ بازار باشید.
میوهها شفت
هر میوهای آبدار و خوشمزهای که یک هسته درشت و سفت داخلش هست را شفت مینامند. بعضی از آنها خیلی کوچک هستند و برخی بسیار بزرگ. مهمترین میوههای شفت که در ایران استفاده میشود شامل زردآلو، هلو، گیلاس، آلبالو، آلو، شلیل، زیتون، پسته، بادام و نارگیل هستند. بله نارگیل هم جز میوههای شفت حساب میشود، با این تفاوت که برعکس بقیه میوههای بالا، قسمت گوشتی و خوردنی در نارگیل به موهای زبر و قهوهای تبدیل شده و ما همون هسته غولپیکر نارگیل را به عنوان میوه خریداری میکنیم و از خوردن آندوسپرم مایع و مقوی و خوشمزه نارگیل که به شیرنارگیل مشهوره، لذت میبریم.
آندوسپرم چیه؟ جواب ساده است. خیلی ساده بخوایم بگوییم، به ماده غذایی ذخیره شده در بذر و هسته گیاهان که برای رشد و جوانهزنی جنین گیاه در نظر گرفته شده، آندوسپرم میگویند. در بیشتر گیاهان این بخش به حالت جامد است اما در نارگیل اندوسپرم به حالت مایع وجود داره و بسیار مغذی است. به احتمال صددرصد شما در طول زندگیتان بارها از خوردن آندوسپرم یک گیاه مشهور لذت بردهاید، بله آندوسپرم بوداده ذرت که به پف فیل یا پاپکورن مشهوره!
میوههای سته ساده یا سته حقیقی
در علم گیاهشناسی، چندین دسته میوه سته تعریف شده است. اصلیترین نوع آن به میوه سته ساده یا سته حقیقی مشهور است. معمولا این میوهها نیز آبدار و خوشمزه ولی دارای چند دانه هستند. البته در میوههای سته ساده استثناهایی نیز دیده میشود که میوه دارای یک هسته و یا فاقد هسته است. مشهورترین میوههای سته ساده که همه آنها را دیدهایم گوجهفرنگی، انگور، خرمالو، فلفل، بادمجان، خرما و آووکادو، انار، موز هستند.
میوههای سته کاذب یا پپو
خانواده میوههای معمولا غولپیکر همگی در دسته میوههای سته کاذب که به پپو نیز مشهور است، قرار میگیرند. این میوههای معمولا دارای پوسته سفت و محکمی هستند ولی استثناهایی نیز به چشم میخورد. مشهورترین میوههای سته کاذب کدوها، خربزه، طالبی، هندوانه، خیار هستند.
میوههای سته مرکب یا هسپریدیوم
سومین و آخرین نوع از میوههای سته را همه دوست دارند و به علت ویتامین ث بالایشان در فصل سرما همه مردم به شدت علاقهمند به خوردنشان هستند. این میوههای معمولا پوستی چرمی و روغنی دارند و درونشان بسیار آبدار است. احتمالا دیگر حدس زدهاید در مورد کدام میوهها صحبت میکنیم! بله خانواده خوشمزه و دوست داشتنی مرکبات از پرتقال و نارنگی گرفته تا گریپفروت و لیموهای شیرین و ترش.
میوههای پوم!
شاید تا به حال این اسم را نشنیده باشید، میوههای پوم، ولی اصلا نگران نباشید چون همه ما بارها آنها را نوش جان کردهایم. شاید بتوان گفت این نوع میوهها، مشهورترین نوع میوه در دنیا هستند، به حدی که مهندسان باغبانی در گرایش میوهکاری را پومولوژیست هم مینامند! میوههای پوم ساختار گوشتی ساده دارند که از رشد نهنج به وجود میآیند و مشهورترین پومهای دنیا، سیب، گلابی و به هستند. باز هم سوال، نهنج چیست؟ خیلی ساده پایه و محور گل که تمام اجزای گل روی آن قرار دارند که در برخی میوهها از جمله پومها بخش اصلی میوه را تشکیل میدهند.
میوههای مجتمع
برخی از میوههای به صورت دستهای از میوههای ریز در کنار هم یک میوه کاذب را تشکیل میدهند. این میوههای ریز حاصل یک گل با تعداد زیادی مادگی در کنار هم هستند. مشهورترین میوههای مجتمع تمشک، انگور فرنگی و توتفرنگی هستند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید بافت قرمز خوشمزه توت فرنگی نهنج است و نه میوه واقعی! میوههای حقیق همان دانههای ریز سیاه رنگ روی آن هستند.
میوههای مرکب
میوههای مرکب شباهت زیادی با میوههای مجتمع دارند ولی تفاوتشان در این است که آنها حاصل تعداد زیادی گل هستند که در کنار هم رشد یافته و یک گلآذین را تشکیل دادهاند. به عبارت سادهتر، برخلاف سایر میوه که حاصل یک گل هستند، میوههای مرکب حاصل یک گلآذین هستند. میوههای مرکب نیز بسیار خوشمزه و دوستداشتنیاند و اغلب شما عاشق این میوههای فوقالعاده هستید! آشناترین میوههای مرکب شامل انجیر، توت سفید و آناناس هستند.
ما چندین نوع دیگر میوه را در دنیای گیاهان داریم ولی کمتر در بین مردم شناخته شده هستند و یا اصولا به عنوان میوه هوراکی مشهور نیستند.